Na czerwiec tego roku zaplanowano premierę szóstego sezonu „Black Mirror” – serialu science fiction, który podobno przewiduje przyszłość. Wizje z których odcinków zdążyły się już sprawdzić?
Jeden odcinek, jedna historia, nieodległa przyszłość, intymny setting i najczęściej jeden wynalazek technologiczny, który niepokojąco ingeruje w ludzkie życie – to recepta na serial Charliego Brookera, angielskiego producenta i scenarzysty, twórcy „Czarnego lustra”. „Black Mirror” karierę zrobiło na brytyjskim kanale Channel 4, by od trzeciego sezonu przenieść się na Netflixa. Do tej pory powstały 23 odcinki serialu, w tym jeden specjalny, interaktywny, gdzie widzowie indywidualnie podejmują wiążące dla przebiegu akcji decyzje.
Niezbyt odległe osadzenie w przyszłości i realistyczne scenariusze sprawiają, że wizje z serialu zaczynają naprawdę mieć miejsce. Pierwszy sezon serialu ukazał się w 2011 roku, więc miały one na urzeczywistnienie się już trochę czasu. Dla niektórych to jednak coś więcej. G. Clay Whitaker z serwisu The Daily Beast nazwał serial maszyną do przewidywania przyszłości. Sam Brooker zaś po kolejnej spełniającej się wizji napisał na Twitterze: „To zdarza się tak często, że po prostu będę musiał zaakceptować to, że jestem jasnowidzem czy tam wróżbitą, czy jak to tam nazywacie”.
National Anthem (2011, S01E01)
Serial: Fikcyjna brytyjska księżniczka zostaje uprowadzona, a jej porywacz ogłasza, że oszczędzi jej życie i ją wypuści, jeśli (również fikcyjny) premier będzie uprawiał na żywo w telewizji… seks ze świnią.
Rzeczywistość: Przewidywanie przyszłości, jeśli chodzi o ten odcinek, nie miało nic wspólnego z nowymi technologiami i dlatego wydaje się być najdziwniejsze oraz najbardziej nieprawdopodobne ze wszystkich. W 2015 roku bowiem, cztery lata po premierze odcinka, Wielką Brytanią wstrząsnęło tzw. Piggate, czyli seksualny skandal ze świnią i ówczesnym premierem w roli głównej. Jeden z uczelnianych kolegów Davida Camerona miał opowiedzieć biografom premiera o rytuale wtajemniczenia w studenckim bractwie – podczas którego młody Cameron miał właśnie uprawiać seks oralny z martwą świnią, a tak właściwie z jej obciętą głową.
The Entire History of You (2011, S01E03)
Serial: Nagrywające całe życie soczewki stają się coraz popularniejsze. Nagrania są wykorzystywane na przykład na lotniskach, żeby sprawdzić, czy w ostatnim czasie nie miało się żadnych podejrzanych aktywności. Bohater odcinka postanawia wykorzystać je, żeby udowodnić żonie zdradę.
Rzeczywistość: Już w 2014 roku Samsung dostał patent na smart lenses – soczewki, które mogą nagrywać to, co widzimy, robić zdjęcia, a także wyświetlać dodatkowe informacje w AR i przy pomocy mrugania łączyć się z naszym smartfonem. Zresztą, z wieloma z tych rozwiązań eksperymentował też Google, nie tylko w niecieszących się popularnością Google Glass, ale także w soczewkach. Według najnowszego raportu na temat tego produktu przygotowanego przez Global Market Vision największymi graczami na tym rynku oprócz Samsunga i Google będzie Sony, ale inne firmy już też zapowiedziały swoje inteligentne soczewki. Są to m.in. Mojo i InWith Corp. – ta ostatnia zapewnia, że ich smart lenses umożliwią także dostęp do metaverse.
Be Right Back (2013, S02E01)
Serial: Chłopak Marthy, Ash, ginie w wypadku samochodowym. Dzięki informacjom, które zostawił w mediach społecznościowych, udaje się go odtworzyć – na początku w formie chatbota, a potem także w fizycznej.
Rzeczywistość: Okazuje się, że by stworzyć wirtualnego sobowtóra danej osoby, wystarczą tylko zapytania, które wpisuje w Google – co udowadnia film Made to Measure, o którym pisaliśmy Wam niedawno. A co dopiero cały materiał z mediów społecznościowych – zdjęcia, filmy, rozmowy z komunikatorów? Plus do tego stale uczące się chatboty? Już zresztą w 2017 roku pracująca nad sztuczną inteligencją Eugenia Kuyda stworzyła Roman Bota, którego nazwała imieniem swojego nieżyjącego przyjaciela. Nakarmiła bota wiadomościami, które za życia pisał Roman, ucząc go słownictwa i sposobów konstruowania wypowiedzi swojego przyjaciela, by teraz móc rozmawiać z nim niejako zza grobu. Personalizacja chatbotów wydaje się tylko kwestią czasu, szczególnie, że w 2022 roku Amazon zapowiedział, że głos Alexy będzie można zmienić na ten należący do bliskiego zmarłego.
Nosedive (2016, S03E01)
Serial: Funkcjonowanie całego społeczeństwa oparte jest na systemie punktacji obywateli. Na ogólny wynik wpływają oceny przyznawane przez inne osoby podczas każdej interakcji społecznej. Od osobistej punktacji zależy zaś wszystko: to, czy można zamieszkać na danym osiedlu, kupić bilet na samolot, wypożyczyć nowszy model samochodu.
Rzeczywistość: Najczęściej spotykanym w prasie skojarzeniem z tym odcinkiem są Chiny i ich System Zaufania Społecznego, a tak właściwie kilka systemów, które przez zachodnie media są często mylone i błędnie łączone w jedną całość – przez co jeszcze bardziej przypominają wizję z „Czarnego lustra”. Tak naprawdę nie ma jednego scentralizowanego systemu punktowej oceny obywateli, jest za to kilka mniejszych i niepołączonych ze sobą. Jednym z nich jest na przykład rejestr osób skazanych prowadzony przez Sąd Najwyższy – osoby, które znajdą się na czarnej liście, nie mogą korzystać z niektórych luksusowych usług, np. kupować biletów na szybkie pociągi i samoloty czy też zapisać dzieci do prywatnych szkół. Innymi systemami są programy pilotażowe w niektórych miastach w Chinach – w jednym z nich obywatel zaczyna z poziomem tysiąca punktów i za poszczególne wykroczenia punkty są mu odejmowane. Najniższym wynikom towarzyszą takie konsekwencje jak: utrudnienia związane ze zdobyciem pracy w sektorze publicznym czy ze zdobyciem licencji na prowadzenie działalności gospodarczej. Jest też punktacja prywatna, prowadzona przez firmę Alibaba i dotycząca jej licznych usług (Alibaba jest między innymi właścicielem AliExpress, ale także szeregu innych produktów). Osoby, które mają wysoki wynik mogą np. wypożyczać powerbanki czy rowery miejskie bez uiszczania kaucji. Dobrą punktacją można też pochwalić przez wbudowaną funkcjonalność w jednej z aplikacji randkowych.
San Junipero (2016, S03E04)
Serial: Ulubieniec publiczności i jeden z niewielu odcinków z happy endem. Opowieść o metaverse, do którego może zostać przeniesiona po śmierci nasza świadomość, by móc wieść tam niejako życie po życiu w świecie przypominającym czasy młodości. Metaverse używają także osoby starsze i schorowane – bohaterkami serialu są właśnie dwie seniorki.
Rzeczywistość: O ile prowadzone są już pierwsze badania prowadzące do transferu umysłu, to funkcjonowanie sztucznego mózgu człowieka wykracza jeszcze poza możliwości współczesnych komputerów, a taka technologia pozostaje wciąż jedynie teoretyczna. Firma Rendever stworzyła za to wirtualną platformę specjalnie dla seniorów w celu uniknięcia przez nich społecznej izolacji. Platforma ma już ponad 600 tysięcy użytkowników, a jednym z oferowanych doświadczeń są właśnie powroty do miejsc z dzieciństwa i młodości.
Hated in the Nation (2016, S03E06)
Serial: W obliczu bliskiego wyginięcia pszczół stworzono zapylacze-roboty. Ktoś jednak hakuje je i wykorzystuje do zabijania, a o wyborze ofiary decydują ludzie w internecie.
Rzeczywistość: Prototyp robopszczoły, RoboBee, powstał jeszcze w 2013 roku. Stworzony przez naukowców z Uniwersytetu Harvarda po dwunastu latach pracy mechaniczny owad wymaga jednak jeszcze dużo pracy, szczególnie w temacie autonomiczności – raz, jeśli chodzi o zasilanie, dwa – poruszanie się w przestrzeni i namierzanie kwiatów. Dzisiaj nad robozapylaczami pracują równolegle między innymi zespoły z Japonii, Rosji, Finlandii, a także z Polski – są to naukowcy z Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Wniosek patentowy na robopszczoły złożył też… Walmart, czyli sieć marketów ze Stanów Zjednoczonych. Wierzy się, że sztuczne owady mogą pomóc nie tylko w zapylaniu, ale też w badaniach klimatu i zmian pogodowych, monitorowaniu środowiska, służyć w celach poszukiwawczo-ratunkowych, a także w… misjach kosmicznych i eksploracji Marsa.
Arkangel (2017, S04E02)
Serial: W odcinku, wyreżyserowanym przed Jodie Foster, Marie wszczepia swojej trzyletniej córce system monitorujący Arkangel, który przy pomocy tabletu pozwala śledzić pozycję dziecka, oglądać obraz z jej oczu, a nawet zamazywać niepożądane elementy rzeczywistości.
Rzeczywistość: Trackery śledzące dla dzieci są już dostępne na rynku w całej swej różnorodności – dla młodszych dzieci mogą to być zawieszki albo breloczki, dla starszych – smart watche lub po prostu oprogramowanie w telefonach. Urządzenia takie łączą się z aplikacją na smartfonie rodzica i pokazują dokładną lokalizację dziecka, historię przemieszczania się, niektóre mają też opcję wyznaczenia bezpiecznej strefy – obszaru, poza który urządzenie nie da dziecku wyjść. Smart watche umożliwiają także komunikację z numerami wcześniej zatwierdzonymi przez rodziców oraz inne funkcjonalności. Niektóre odblokowują też nagrody po przejściu dziennego progu liczby kroków albo po spełnieniu innych zadań wyznaczonych przez rodziców. Najpopularniejsze smartwatche dla dzieci z opcją śledzenia to m.in. Tick Talk 4, Gizmo Watch czy Angel Watch (czy o podobnej nazwie do systemu z serialu).
Striking Vipers (2019, S05E01)
Serial: Dwóch kumpli z dzieciństwa zaczyna wspólnie testować grę VR, która przypomina „Mortal Kombat”. Szybko okazuje się, że walka to nie jedyna funkcjonalność gry – postaci mogą bowiem także… uprawiać seks. I to wyjątkowo satysfakcjonujący, co stawia przyjaciół w dość niezręcznej sytuacji.
Rzeczywistość: VR-seks to rozwijająca się w lawinowym tempie branża. Poszczególne platformy nie tylko dostarczają seksualnych doświadczeń w 3D, ale także oferują połączenie z zabawkami erotycznymi na bluetootha, których ruchy synchronizują się z tym, co widać na ekranie. Rejestrują ruchy dna miednicy, wykrywają pozycje oraz nawet badają poziom podniecenia czy spalone kalorie. Sekszabawki z połączeniem bezprzewodowym do smartfona czy komputera miały być początkowo wyciągnięciem ręki w kierunku par żyjących na odległość, świetnie sprawdziły się także w czasie pandemii. Teraz, przy rozwijającym się rynku doświadczeń w wirtualnej rzeczywistości, wydają się świetnie parować z goglami VR. Maska OhRoma oprócz przeżyć sensualnych dostarcza także tych zapachowych. Łączy się z aplikacjami i oferuje 30 różnych „bukietów” zapachowych (poszczególnych części ciała, ulubionej gwiazdy porno albo np. trawy, gdy wirtualny seks uprawia się w plenerze).
Rachel, Jack and Ashley Too (2019, S05E01)
Serial: Grana przez Miley Cirus Ashley O jest piosenkarką i idolką nastolatek. Jej kariera zaczęła się jeszcze w dzieciństwie, dziewczyna nie ma czasu, by cieszyć się życiem, ma nasilające się problemy psychiczne, co rzutuje na jej pracę. Jej ciotka oraz managerka, by ratować jej karierę, a tym samym swoje zarobki, wprowadza Ashley w śpiączkę, zastępując ją na koncertach hologramem.
Rzeczywistość: Pierwsze hologramowe koncerty miały miejsce jeszcze przed emisją odcinka (chociażby występ nieżyjącego od lat 2Paca na festiwalu Coachella), ale prawdziwy rozwój tego typu widowisk to dopiero ostatnie lata.W 2020 roku zaczęła się trasa koncertowa Whitney Houston, gdzie nieżyjąca już wtedy artystka wystąpiła w formie hologramu. Potem ideę hologramowych koncertów rozsławiła na cały świat ABBA – członkowie zespołu pojawiają się na scenie jako „ABBA-tary”. Żeby stworzyć cyfrowe wersje siebie zespół – w kombinezonach z czujnikami ruchu – nagrywano przez 5 tygodni, a 160 kamer wychwytywało ich ruchy i mimikę. Członkowie zespołu, dzisiaj już seniorzy, na scenie występują jako młodsze wersje siebie, z 1977 roku. Hologramowe koncerty „grali” też m.in. nieżyjący Michael Jackson i Frank Zappa czy żyjący Chief Keef, który w ten sposób mógł wystąpić w miejscach, gdzie ma prawny zakaz wjazdu.
Rozstanie (Czarne lusterko, 2018)
Serial: Netflix we współpracy z polskimi Youtuberami na początku 2018 roku wypuścił cztery krótkie odcinki inspirowane „Black Mirror” pod tytułem „Czarne lusterko”. Oprócz m.in. Grupy Filmowej Darwin czy Emce Kwadrat, jeden odcinek przygotował Krzysztof Gonciarz. Sam wciela się w jedną z ról, towarzyszy mu zaś Kasia Mecinski. Grają parę Youtuberów, którzy całe swoje prywatne życie relacjonują milionom widzów. Kiedy się rozstają, internet nie pozostawia na nich suchej nitki.
Rzeczywistość: Otwieramy i zamykamy to zestawienie historiami, które nie mają nic wspólnego z technologiami – może dlatego wydają się prawdziwym przepowiedzeniem przyszłości? A może, w tym przypadku, to po prostu wiedza Krzysztofa Gonciarza, jego świetna znajomość internetu i zachodzących w nim procesów? Bo mimo że Gonciarz i Kasia w rzeczywistości zrobili wszystko na odwrót niż grane przez nich postaci w filmie, to reakcja, z jaką w internecie spotkała się wiadomość o ich rozstaniu, była dokładnie taka sama. Youtuberzy przez cztery lata związku pilnie go ukrywali przed widzami, o rozstaniu poinformowali dopiero po roku od zerwania – w połowie 2019 roku (czyli kiedy kręcili „Czarne lusterko” jeszcze najprawdopodobniej byli jeszcze potajemnie razem). Reakcje w internecie były jednak dla obojga druzgocące, zresztą do tej pory po sieci krążą komentarze i żarty na ten temat, a Krzysztof Gonciarz stał się nawet jedną z postaci w grze komputerowej, gdzie cała kreacja wzorowanego na nim bohatera opiera się właśnie na niepowodzeniu związku z Kasią.
