Wybuch pandemii wymusił szereg zmian w podejściu do pracy na odległość, a wielu z nas przeszło na tryb pracy online. Teraz, z perspektywy kilku lat, praca i nauka zdalna nikogo już nie dziwi. Jednak dopiero niedawno pojawiła się wizja konkretnych zmian w polskim Kodeksie pracy, które mają ułatwić i sformalizować cały proces.
Po prawie trzech latach Sejm przyjął Ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. 1 grudnia 2022 na posiedzeniu Sejmu, posłowie przegłosował ją znaczną większością głosów, po czym skierowali projekt do Senatu. Ten po naniesieniu poprawek zwrócił ustawę do Sejmu, który zdecyduje czy zmiany zostaną wprowadzone w życie. Dowiemy się o tym w najbliższych dniach.
Dwie najważniejsze zmiany zaplanowane w Kodeksie pracy, które miałaby wprowadzić ta ustawa, to uwzględnienie pracy zdalnej w Kodeksie pracy oraz możliwość sprawdzania trzeźwości pracownika zdalnego przez pracodawcę.
Praca zdalna została zdefiniowana jako praca poza siedzibą firmy w miejscu uzgodnionym z pracodawcą. W większości przypadków będzie to zapewne mieszkanie pracownika. Jeżeli ustawa w formie zmodyfikowanej przez Senat wejdzie w życie, pracownik będzie miał do dyspozycji nie więcej niż 30 dni okazjonalnej pracy zdalnej w ciągu roku kalendarzowego. Ta forma wykonywania służbowych obowiązków znajdzie zastosowanie w sytuacjach nagłych, kiedy pracownik nie może pojawić się w biurze. Oczywiście pracodawca będzie musiał najpierw przyjąć wniosek o pracę zdalną w danym okresie, jednak istnieją okoliczności, w których nie może on odmówić. W jakich sytuacjach pracodawca ma obowiązek udzielić zgodę na pracę zdalną? Na przykład sytuacja, w której pracownik opiekuje się dzieckiem do lat 10, jest osobą z niepełnosprawnością, opiekuje się takową lub zatrudniona osoba to kobieta w ciąży. Oprócz możliwości pracy zdalnej, ustawa dopuszcza również jej nakaz, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Może być to np. kryzys pandemiczny czy zalanie miejsca pracy.
Pracodawca zostanie również zobowiązany do pokrycia kosztów pracy zdalnej, takich jak prąd czy Internet.
Drugi, istotny aspekt to możliwość kontrolowania trzeźwości pracowników przystępujących do pracy zdalnej. Pracodawca może się zdecydować na taki krok, jeżeli praca jest związana z bezpieczeństwem ludzi lub mienia. Pojawi się również zakaz dopuszczania do pracy pracownika będącego pod wpływem alkoholu lub „innych podobnie działających substancji”. Mowa tu zatem najpewniej o narkotykach. Co więcej, jeżeli zajdzie taka konieczność, pracodawca może wezwać policję do skontrolowania trzeźwości pracownika.
Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, pracodawcy będą mieli tylko 3 miesiące na dostosowanie się do nich. Co do kontrolowania trzeźwości pracowników, procedury zostaną wdrożone już w ciągu 14 dni od przyjęcia ustawy.
Pamiętajmy, że wszystkie wymienione tutaj informacje pochodzą z wersji ustawy po poprawkach Senatu, więc teraz od Sejmu zależy w jakiej finalnie formie wejdzie ona w życie.
Więcej na ten temat znajdziecie w ustawie przyjętej przez Sejm (przed poprawkami) i decyzji Senatu do ustawy (poprawki i uzasadnienie).
